درصد مرفین موجود در تریاک خشک شده ممکن است بین ۴٪ تا ۲۱٪ باشد. مرفین اولین آلکالوئیدیست که در سال ۱۸۰۳ از تریاک استخراج شد. مکانیسم تأثیر آن از طریق تأثیر بر دستگاه عصبی مرکزی است که احساس درد را کاهش میدهد. مرفین دارویی به شدت اعتیادآور به شمار میاید. تحمل دارویی و وابستگی جسمی و روحی به آن به سرعت ایجاد میشود.
مشخصات
فرمول شیمیایی مرفین C۱۷H۱۹NO۳ است. درصد چسبندگی آن به پروتئین پلاسما ۳۰٪ تا ۴۰٪ است. 10٪ آن در کبد متابولیزه شده و ۹۰٪ از مسیر کلیه و از طریق ادرار از بدن خارج میشود؛ و نیمه عمر آن حدود ۲ تا ۳ ساعت است. فراوردههای دارویی مرفین در سه فرم خوراکی (قرص و کپسول)، تزریقی (وریدی، زیرپوستی و عضلانی) و شیاف موجود است. البته مصرف آن از طریف استنشاق (از راه بینی) نیز ممکن است. با این وجود مرفین از داروهای محبوب پزشکان برای دردهای شدید و حاد است و در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی قرار دارد.
یا دیاستیل مرفین ماده مخدری از مشتقات مرفین و شدیداً اعتیادآور است که معمولاً به شکل پودری سفید رنگ و قهوهای روشن یا تیره دیده میشود. این مادهٔ مخدر اغلب با اهداف تفریحی و گاهی نیز در پزشکی برای اهداف درمانی و کاهش درد مورد استفاده قرار میگیرد. خرید، فروش، و تملک این ماده تقریباً در همه کشورهای جهان غیرقانونی و دارای مجازات است.هروئین یکی از مشتقات نیمهصناعی مرفین میباشد که با عمل تقطیر از آن تهیه میگردد و از یک کیلوگرم مرفین حدود ۹۰۰ گرم هرویین به دست میآید. نام این ماده از واژه یونانی هیرو به معنی قهرمان اقتباس شدهاست که در ایران به اسامی عامیانهٔ گرد و دَوا هم از آن نام برده میشود.
از هروئین به شیوههای تزریق، تدخین، و استنشاق کردن استفاده میشود. مصرف مکرر هروئین با اثر بر گیرندههای اپیوئیدی مغز در مدت کمی موجب بیماری اعتیاد و تحمل دارویی به این ماده میشود. اعتیاد به هروئین در دراز مدت بهطور گسترده بدن و زندگی فرد مصرفکننده را درگیر میکند و دارای عوارض بسیاری از جمله اختلالات مختلف جنسی و روانی، مشکلات گوارشی، مشکلات کبدی و کلیوی، و آسیب به قلب و عروق، و مغز است. مصرف میزان زیاد آن میتواند موجب کما و ایست قلبی و تنفسی شود و برای درمان اوردوز از نالوکسان استفاده میگردد. تنها در سال ۲۰۱۵ مخدرهای قوی رایج و در صدر آن هروئین، موجب مرگ ۱۲۲۰۰۰ نفر در جهان شدهاند. دیاستیل مورفین در برخی کشورها برای رفع سرفه و دردهای شدید تجویز میشود.
علل گرایش به ماریجوانا یا گل در میان جوانان چیست؟ آمار مصرف ماریجوانا روز به روز در حال افزایش است و جوانان بسیاری را مبتلا میکند. اما برای کاهش مصرف این مادهی مخدر چه میتوان کرد؟ در ابتدا لازم است تا علل و عوامل گرایش جوانان به مصرف این ماده بررسی شود تا بتوان از ابتلای افراد جلوگیری نمود. در ترک دادن افراد معتاد و درمان آنها نیز آسیبشناسی و پیشگیری مقدم بر درمان است. وجود فرد معتاد در خانواده، فشارهای زندگی، اطرافیان و گروه همسالان در گرایش افراد به ماریجوانا نقش زیادی دارند.
ماریجوآنا (به انگلیسی: Marijuana یا Cannabis) که در فرهنگ عامه با نامهای علف و گل نیز شناخته میشود، یک داروی فعالکننده روان است که از برگ و گل گیاه شاهدانه بهدست میآید و از آن برای اهداف تفریحی یا درمانی بهره میبرند به جز ماریجوانا، ترکیبات دیگری از گیاه شاهدانه نظیر حشیش و روغن حشیش نیز به دست میآید که تتراهیدروکانابینول ترکیب مؤثر همهٔ فراوردههای این گیاه و عامل اصلی آثار سرخوشیآور آن است.تَمدد اعصاب، سرخوشی، دروننگری، خنده زیاد و افزایش اشتها از مهمترین آثارِ دلخواه ذهنی و جسمیِ ماریجوانا به شمار میرود که باعث استفاده تفریحی از آن شدهاست. از عوارض جانبی موقتیِ احتمالی مصرف آن میتوان به کاهش حافظهٔ کوتاهمدت، خشکی دهان، سرخی دیدگان، اختلال در مهارتهای حرکتی، و گاهی احساس اضطراب و وحشت اشاره کرد عوارض جانبی بلندمدت در برخی موارد شامل اعتیاد فکری، کاهش قوای ذهنی در افرادی که مصرف را از نوجوانی آغاز کردهاند، و مشکلات رفتاری در کودکانی است که مادرانشان هنگام بارداری ماریجوآنا مصرف میکردهاند.
حشیش مادهایست که از انگم گیاه شاهدانه به دست میآید. تفاوت حشیش با ماریجوآنا در این است که ماریجوانا از برگ و گل خشک شدهٔ گیاه شاهدانه حاصل میشود.بهترین فصل برای کاشتن و طبی اصول اصلی این ماده و تخم در فصل بهار صورت میگیرد مثل وتمامی جانداران در دوران پس از عادت یا فحل ترکیبات مؤثر در حشیش کمابیش همان ترکیبات سایر قسمتهای گیاه شاهدانه با خلوص بالاتر است. برگ و جوانه این گیاه گراس نامیده میشود. روغنی که از صمغ شاهدانه تهیه میشود، نوع خالصی از ماده سایکواکتیو تیاچسی محسوب میشود که از شاهدانه به دست میآید. تأثیر حشیش، ناشی از تتراهیدروکانابینول (THC) است که یک انتئوژن بهشمار میرود.روشهای گوناگونی برای مصرف حشیش وجود دارد. کشیدن حشیش با استفاده از چپق، قرار دادن بر روی قاشق داغ، به روش چلم و شایعتر از همه به صورت سیگاری در ترکیب با تنباکو یا گراس است. در کشور افغانستان نوعی مخلوط نوشیدنی از مواد مختلف و روغن شاهدانه ماده میسازند و مصرف میکنند که تاثیرات متفاوت از مصرف تدخینی است و از مدت اثر بیشتری برخوردار است.