ماده مخدر ال اس دی با نام کامل اسید لایزرژیک دی اتیل آمید در مدتزمان کوتاه پیدایش خود به یکی از مواد مخدر معروف تبدیل گشته است. اما شهرت این ماده مخدر صرفاً دلیل بر مفید بودن آن نیست. این ماده مخدر هم در موارد آزمایشگاهی به کار میرود و هم بهعنوان ماده مخدر مصرفی جوانان. همچنین بهعنوان دارو برای درمان مشکلات مغزی و حتی بهعنوان سلاحهای جنگی مورد آزمایش قرار گرفته است. الدوس هاکسلی (Aldous Huxley) نویسنده کتاب “دنیای قشنگ نو” (Brave New World) در بستر مرگ براثر سرطان از همسرش خواست تا سرنگی پر از ال اس دی مایع برایش بیاورد تا به عجیبترین سفر جهان برود. همسرش ۱۰۰ میکروگرم ال اس دی برای او تزریق کرد و یک ساعت بعد هم این کار را تکرار نمود. او براثر مصرف دوز بالای این ماده مخدر قوی از دنیا رفت.
اما این ماده مخدر چه حسی به ما میدهد؟ آیا دانشمندان و محققان میتوانند درباره تأثیر ال اس دی بر مغز ما و چیزهایی که پس از مصرف آن تجربه میکنیم اطلاعاتی در اختیارمان قرار دهند؟
۱۰. بیداری
اگرچه هنوز هم درباره تأثیر مستقیم ال اس دی بر مغز انسان اطلاعات مشخصی در دسترس نیست اما دانشمندان توانستهاند تا حدی به این سؤالات پاسخ دهند. فردی که این ماده مخدر را مصرف میکند، بسیاری از بخشهای غیرفعال مغزش فعال خواهد شد. اگر مغز افرادی که این ماده مخدر را مصرف کردهاند در دستگاه اف ام آر آی بررسی کنید خواهید دید که نقاط خاموش مغزشان روشن شدهاند.مصرف ال اس دی برای مغز مانند این است که نورونها آتش بگیرند. دانشمندان به این نتیجه رسیدهاند که این ماده مخدر حتی بخشهای تاریک مغز که همیشه غیرفعال هستند را نیز بیدار میکند.
۹. انرژی زیاد
یکی دیگر از اکتشافات درباره این ماده مخدر این است که بیدار شدن بخشهای غیرفعال مغز بیدلیل نیست. همانطور که در شکل بالا پیداست، تمام بخشهای مغز فعال میشود، بهطوریکه مغز از تمام نورونها و پتانسیل خود استفاده میکند.
اسکنها نشان دادهاند که این ماده مخدر بهیکباره کل مغز را تحت تأثیر قرار میدهد و تجربه عجیبی به همراه دارد. در حقیقت این ماده آنقدر قوی است که کل مغز را تحت تأثیر خود قرار میدهد.
۸. تنظیم
ال اس دی بر انتقالدهنده عصبی سروتونین، که توسط مواد مخدر دیگر مانند اکستازی نیز تحت تأثیر قرار میگیرند، شدیداً تأثیر میگذارد. اگرچه اکستازی هم مانند ال اس دی بر چندین انتقالدهنده عصبی تأثیر میگذارد اما تأثیر اصلی آن احساس خوشحالی شدید است که براثر جریان یافتن سروتونین ها در مغز ایجاد میشود.
انتقالدهنده عصبی سروتونین یک ماده تنظیمکننده است که باعث حفظ تعادل بدن میشود. این ماده حالات روحی، دما، گرسنگی، الگوی خواب و موارد دیگر را تنظیم میکند. به همین دلیل است که در دسترس نبودن این مواد مخدر افراد معتاد را دچار مشکل میکند. زمانی که بدن افراد سروتونین زیاد دریافت کند نمیتواند این در این عملکردها تعادل ایجاد نماید.
۷. توهم
زمانی که به دلیل افزایش سروتونین تعادل بدن بههمخورده و مغز غیرقابلکنترل است، بدن فرد دچار تصورات خیالی میشود که آن را توهم مینامیم. دولت ایالاتمتحده درباره توهمات ناشی از ال اس دی میگوید:
توهمات ناشی از مصرف ماده مخدر باعث میشود فرد تصاویر، صداها و احساساتی را تجربه کند که برای او واقعی بوده اما وجود خارجی ندارند. این عوارض حدود ۲۰ تا ۹۰ دقیقه پس از مصرف ماده مخدر آغاز شده و تا ۱۲ ساعت ماندگار هستند. این تجربهها غیرقابلپیشبینی بوده و بر اساس میزان ماده مصرفشده و شخصیت فرد، حالات، تجربهها و محیط اطرافش، متفاوت میباشد.
ازجمله توهمات مواد مخدر توهمزا مانند ال اس دی این است که نمیتوانند مرز واقعیت و توهم را تشخیص داده، تفکر منطقی داشته باشند و یا با دیگران ارتباط برقرار کنند. مصرفکنندگان توهم این ماده مخدر را سفر مینامند و تجربههای نهچندان خوب را سفرهای بد مینامند.
در برخی از توهمها فرد مصرفکننده تجربههای خوبی را حس کرده و ازلحاظ روحی در شرایط خوبی به سر میبرد. اما در تجربههای نهچندان خوب فرد به کابوس، فکرهای منفی و ترس از دست دادن کنترل، جنون و مرگ، دچار میشود.
مطمئناً هیچکس نمیخواهد این تجربههای ترسناک را داشته باشد. اما برخی برای این تجربهها پول خوبی پرداخت میکنند. وضعیت روحی روانی فرد در حین مصرف این ماده مخدر در ایجاد این تجربههای بد و خوب نقش مؤثری دارد. بنابراین نوع تجربه فرد به دیدگاه خود او بستگی دارد.
اگرچه گفته میشود که ال اس دی بر پذیرنده سروتونین، بهخصوص ۵-Ht۲A تأثیر میگذارد اما چگونگی ایجاد توهم مشخص نیست. یکی از فرضیات این است که این ماده پذیرنده سروتونین را یکی در میان از بین برده و یا فعال میکند درنتیجه برخلاف وضعیت پایدار مغز یک وضعیت ناپایدار ایجاد میشود. این وضعیت ناپایدار بر خودآگاه فرد تأثیر میگذارد.
۶. بیضرر؟
اگرچه نمیخواهیم بگوییم ال اس دی بیضرر است اما گفته میشود که این ماده مخدر از الکل یا مشتقات تریاک بیخطرتر بوده و امکان اُوِردوز در آن کمتر است. زیرا کمتر دیده شده که کسی براثر مصرف بیشازحد ال اس دی از بین برود. در حقیقت اخیراً تحقیقاتی انجامشده که نشان میدهد میتوان از ال اس دی برای درمان اعتیاد به الکل استفاده کرد. بااینحال این تأثیر میتواند موقتی باشد و فرد مجدداً به مصرف الکل روی آورد.
۵. تعهد
مصرف ال اس دی نیازمند این است که دوباره آن وضعیت مغزی را تکرار نمایید. اغلب تحقیقات نشان میدهد که تأثیر ال اس دی تا ۸ الی ۱۲ ساعت پایدار است. این به معنای یک دوز برای نصف روز است. درصورتیکه مصرفکنندگان ال اس دی میخواهند که مغزشان برای مدتزمان طولانی در این شرایط بماند.گفته میشود تأثیر ال اس دی حداقل تا ۱۲ ساعت بر مغز و بدن باقی میماند. همچنین غیرقانونی بودن این ماده مخدر باعث میشود که خالص بودن آن مشخص نباشد. بنابراین مواردی مانند درجه خلوص ماده مخدر و دوز مصرفی بر نوع تجربه مصرفکننده تأثیر میگذارد.
۴. از دست دادن هویت
بسیاری از مصرفکنندگان معتقدند که پس از مصرف این ماده هویت خود را از دست میدهند بهطوریکه نمیتوانند بین خود، جهان و محیط اطراف تمایز قائل شوند. آنها گاهی با دیگری، طبیعت و یا حتی یکشی احساس یکی بودن میکنند. احتمالاً برای این تجربه دلیل روانی وجود دارد.در سال ۲۰۱۲ محققان برای اولین بار در بریتانیا ال اس دی را بر روی بیماران آزمایش کردند. (این کار به مدت ۴۰ سال ممنوع بود.) این تحقیق نشان داد که ال اس دی مغز را فعال میکند. اما محققان به این نتیجه رسیدند که بخش خودآگاه مغز در طی مصرف ال اس دی خون کمتر دریافت میکند. این بخش در طی استراحت مغز بیشترین فعالیت را دارد. این بخش از قشر مغز، لوب گیجگاهی و قشر خلفی تشکیل شده است. این بخشها فعالیتهایی مانند رؤیاپردازی و تخیل را کنترل میکنند، به همین دلیل است که مصرف ال اس دی میتواند بر تخیل و رؤیاپردازی فرد تأثیر گذاشته و او را به توهم دچار کند.زمانی که در حالت استراحت مغز قشر مغز و parahippocampus ارتباط کمتری پیدا میکنند مصرفکننده هویت خود را کمتر و کمتر احساس میکند. زیرا این بخشهای مغز در حالت هشیاری احساس هویت فرد را شکل میدهند. همچنین بخشهایی از مغز که در حالت عادی ارتباط کمتری دارند با مصرف ال اس دی بیشتری ارتباط را دارند.
۳. روانپریشی
مصرف ال اس دی بهطور موقت در فرد روانپریشی را به وجود میآورد که برخی از آن لذت میبرند. این مسئله تعجببرانگیز نیست زیرا بخش استراحت مغز در بیماریهایی نظیر الزایمر، افسردگی، اختلال استرسی پس از ضایعه روانی، اوتیسم، شیزوفرنی و اختلال دوقطبی، نقش دارد. تغییرات در این بخش مغز میتواند به این مشکلات روانی منجر شود.از سالهای ۱۹۶۰ که تحقیق در زمینه ال اس دی ممنوع شد درباره روانپریشی ناشی از مصرف ال اس دی ترس و وحشت زیادی به وجود آمد. اما تحقیقات انجامشده در قرن بیستویک این ترس را بیهوده میداند.
۲. درمان
تحقیقات اخیر نشان میدهد که ال اس دی میتواند انواع بیماریهای روانی مانند اضطراب، افسردگی، اختلال استرسی پس از ضایعه روانی و اختلال دوقطبی را درمان کند. اما این نتایج قطعی نیستند. از سویی ال اس دی با برهم زدن حالت تعادل مغز و حالت استراحت او روانپریشی موقت به وجود میآورد. از سوی دیگر این ماده تا حداقل هفت ماه پس از استعمال بیماریهای روانی را کاهش میدهد. این تأثیر عجیب همانند درمان با ضربهٔ الکتریکی تشنجآور است.
ال اس دی در درمان افسردگی بسیار مؤثر است. پزشکان و محققان امیدوارند که این ماده مخدر را در درمان افسردگی افرادی که به سرطانهای مرگبار دچارند به کار ببرند تا بهتر بتوانند با بیماری خود مبارزه کنند. بر اساس مطالعات دانشگاه کمبریج، افرادی که با مصرف ال اس دی حالشان بهتر شده است تا دو هفته پس از مصرف خوشبین هستند بدون اینکه از تأثیر توهمزای آن رنج ببرند. بنابراین به نظر میرسد که تأثیر منفی آن مانند روانپریشی موقت بوده و تأثیر مثبت آن بلندمدت است.
بنابراین تأثیر بلندمدت آن بر پذیرنده سروتونین باعث میشود که این ماده مخدر همانند داروهای ضدافسردگی مدرن مانند مهارکنندههای باز جذب سروتونین عمل کند که عملکرد پذیرنده سروتونین را افزایش میدهند. هرگونه افزایش پذیرنده سروتونین ۲A (۵-HT۲AR) تأثیر مشابه داروهایی مانند فلوکستین را نشان میدهد. زمان نتایج بیشتری را نشان میدهد.
۱. تجربه مذهبی
در یکی از اولین تحقیقات بر روی ال اس دی، محققان دانشگاه هاروارد آن را در یک کلیسا در آدینه نیک سال ۱۹۶۲ مورد آزمایش قرار دادند. آنها به ۱۰ دانشجوی الهیات این ماده مخدر را دادند تا ببینند آیا در آنها تجربه مذهبی خاصی مشاهده میشود یا نه. نتایج این آزمایش موفق بود زیرا در مصرفکنندگان تجربه مذهبی مشاهده شد. این آزمایش باعث شد که در ایالاتمتحده هم تحقیق بر روی این ماده در دانشگاهها آغاز شود. سپس دولت آزمایش این ماده بر روی انسان را ممنوع اعلام کرد.
تحقیقات نشان داد که نیمکره چپ مغز هویت ما را تحت کنترل دارد. نیمکره راست با حس “حضور” ما رابطه مستقیم دارد. این نتایج توسط آزمایشی به دست آمد که یک پوشش حاوی الکترود روی فرد گذاشته شده و در افراد معمولی حس حضور را به فرد القا میکند که یک حس ماورایی است.
تحقیقات نشان میدهد که ازلحاظ علمی هم ال اس دی میتواند چنین حالتی را در فرد ایجاد کند. دکتر رابین کارهارت هریس که آزمایش سال ۲۰۱۲ درباره از دست دادن هویت را انجام داد، دراینباره اظهار کرد:
نتایج ما در این آزمایش نشاندهنده تجربیات عمیقی است که افراد با مصرف ال اس دی آن را تجربه میکنند. این حالت که خودباختگی نامیده میشود به این معنا است که فرد با خود ارتباطی نداشته و با دیگران و محیط اطراف احساس یکی بودن و تعلق دارد. این تجربه گاهی به شکل مذهبی و روحی ایجاد شده و پس از از بین رفتن عوارض منفی موقت باعث بهتر شدن حال فرد خواهد شد.
شاید روزی دانش مدرن بین مصرف ال اس دی و آزمایشات مذهبی ارتباط برقرار کند. ال اس دی میتواند فعالیت نیمکره راست را تحریک کرده و نیمکره چپ (خودباختگی) را آرام کند تا در مصرفکنندگان تجربه مذهبی ایجاد شود. لوب گیجگاهی مسئول حافظه است و با مصرف این مواد یا آزمایشهای مشابه تحت تأثیر قرار میگیرد. مغز یک ارگان پیچیده است که باید درباره آن چیزهای زیادی بدانیم. شاید امروزه یاد بگیریم که بسیاری از مواد مخدر غیرقانونی میتوانند درباره عملکرد مغز اطلاعاتی در اختیارمان قرار دهند.